Recenzja: Jan Ciepliński, Szkic dziejów baletu polskiego (Londyn, 1956)
Irena Turska
(Polska)
Abstrakt
Autorka omawia Szkic dziejów baletu polskiego Jana Cieplińskiego, powstały na podstawie materiałów przekazanych artyście przez Leopolda Filatyna, częściowo opublikowanych przez Henryka Lińskiego w drugim tomie monografii Taniec (red. Mateusz Gliński, Warszawa, 1930), i własnych poszukiwań. Jako główne usterki publikacji Cieplińskiego autorka wskazuje: brak odsyłaczy do źródeł i opracowań, przeglądowy charakter tekstu pozbawionego struktury periodyzacyjnej, a także nieobecność krytycznej analizy faktów lub jej niewystarczający zakres. Główną część recenzji stanowi omówienie błędów merytorycznych. Istotne miejsce zajmuje też wskazanie motywowanej względami osobistymi niesprawiedliwości Cieplińskiego w opisach działalności współczesnych mu tancerzy i choreografów oraz Polskiego Baletu Reprezentacyjnego. Niezadowalający poziom Szkicu..., opublikowanego w Londynie, jest dla autorki recenzji impulsem do podkreślenia luk na rodzimym rynku wydawniczym w zakresie historii i teorii tańca.
Słowa kluczowe:
taniec, balet, historia tańca, historia baletu, Jan CieplińskiBibliografia
Caroso da Sermoneta, Fabrizio. Il Ballarino. Venetia: 1581.
Google Scholar
Cornazano, Antonio. Libro dell’arte del danzare. 1455.
Google Scholar
Ciepliński, Jan. Szkic dziejów baletu polskiego. London: „Veritas”, 1956.
Google Scholar
Liński, Henryk. „Dzieje baletu w Polsce”. W: Taniec, redakcja Mateusz Gliński, tom 2, 41–95. Warszawa: „Muzyka”, 1930.
Google Scholar
Lukian. Dialog o tańcu. Tłumaczenie i wstęp Józef Władysław Reiss. Warszawa: Ministerstwo Szkół Wyższych i Nauki, 1951.
Google Scholar
Lynham, Deryck. The Chevalier Noverre: Father of Modern Ballet; a Biography. London: 1950.
Google Scholar
Łobaczewska, Stefania. Karol Szymanowski: Życie i twórczość 1881–1937. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1950.
Google Scholar
Morsztyn, Andrzej. „Balet królewski: Warszawa 1654”. W: Poezye oryginalne i tłomaczone, przedmowa Piotr Chmielowski, 439–443. Warszawa: 1883.
Google Scholar
Nāṭya Śāstra. [II p.n.e.–V n.e.].
Google Scholar
Noverre, Charles Edwin, ed. The Life and Works of the Chevalier Noverre. London: 1882.
Google Scholar
Noverre, Jean-Georges. Théorie et pratique de la danse simple et composée, de l'art des ballets, de la musique, du costume et des décorations. Rysownik Louis-René Boquet. Kaligraf Pierre-Jean-Paul Berny de Nogent. Tom 1–11. 1766.
Google Scholar
Szyfman, Arnold. „Ocalony rękopis i znalezione listy Noverre’a”. Pamiętnik Teatralny 3, z. 3/4 (1954): 63–98.
Google Scholar
Autorzy
Irena TurskaPolska
Irena Turska (1912–2012) - krytyczka i badaczka tańca, historyczka. Absolwentka Szkoły Rytmiki i Tańca Artystycznego Janiny Mieczyńskiej. Autorka rozprawy doktorskiej La situation de la danse dans l’ensemble des arts: Prolegomenes a l’esthetique de la danse obronionej w Ecole Superieure d’Etudes Choregraphiques. krytyczka i badaczka tańca, historyczka. Absolwentka Szkoły Rytmiki i Tańca Artystycznego Janiny Mieczyńskiej. Wykładowczyni w PWST w Łodzi (1946–48) i Zaocznym Wyższym Studium Nauczycieli Tańca PWSM w Warszawie (1972–1989). Od 1957 roku autorka tekstów o tańcu na łamach prasy codziennej i specjalistycznej. Była inspektorką nadzoru artystycznego baletu w Generalnej Dyrekcji Teatrów, Oper i Filharmonii oraz członkinią Państwowej Komisji Weryfikacyjnej przy MKiS ds. unormowania uprawnień zawodowych tancerzy i tancerek w Polsce. Autorka książek o historii tańca (Krótki zarys historii tańca i baletu, Almanach baletu polskiego 1945–1974), teorii ruchu (Analiza ruchu tanecznego według metod Labana, Joossa, Leedera), estetyce tańca (Spotkanie ze sztuką tańca). Tłumaczka książek: Taniec: Jego rozwój i formy Jana Reya oraz Teoria i praktyka tańca: Prostego i komponowanego, sztuki baletowej, muzyki i dekoracji Jeana-Georges’a Noverre’a. Współpracowała m.in. z Pamiętnikiem Teatralnym, Ruchem Muzycznym, Teatrem, Tańcem. Stypendystka rządu francuskiego (1964–66). Laureatka Nagrody Ministra Kultury (2002), Złotego Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2012), medalu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego Ad honorem (2012).
Statystyki
Abstract views: 76PDF downloads: 29
Licencja
Prawa autorskie (c) 1956 Irena Turska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
