Polska premiera «Mieszczanina szlachcicem» w roku 1687
Julian Lewański
Instytut Badań Literackich, Polska Akademia Nauk (Polska)
Abstrakt
Artykuł dotyczy polskiej inscenizacji Le Bourgeois Gentilhomme Molière’a z 1687 roku. Autor publikuje i dokładnie opisuje odnaleziony w zbiorach Biblioteki Ossolineum we Wrocławiu program tego przedstawienia zawierający synopsis sztuki w języku polskim. Odtwarza także okoliczności wydarzenia: wydobywa z tekstu informacje, dzięki którym można stwierdzić, że przedstawienie odbyło się w Rydzynie w Wielkopolsce, w pałacu polskiego arystokraty Rafała Leszczyńskiego. Stawia kilka hipotez, które wymagają dalszych badań. Przedstawienie w pałacu Leszczyńskich w Rydzynie mogło być jedną z imprez królewskiego teatru dworskiego lub występem amatorskim. Autor przypuszcza, że inicjatywa należała do samego Leszczyńskiego, który nie tylko dobrze znał Francję i jej kulturę, lecz także prowadził stałą korespondencję z Ludwikiem XIV, uważającym go za jednego z najwybitniejszych polityków w Polsce. Podkreśla ponadto, że polska inscenizacja była jedną z pierwszych w Europie.
Słowa kluczowe:
dramat francuski w Polsce, teatr staropolski, dokumentacja teatru, Molière, recepcja Molière’a, teatr w Polsce 1600-1700Bibliografia
Boy-Żeleński, Tadeusz. Marysieńka Sobieska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1953.
Google Scholar
Brahmer, Mieczysław. „Włoscy komedianci króla Jana”. Pamiętnik Literacki 32, z. 1/4 (1935): 54–62.
Google Scholar
Dürr-Durski, Jan. „Stanisław Morsztyn”. Pamiętnik Literacki 42, 3/4 (1951): 766–795.
Google Scholar
Humbert, Class Hugo. Deutschlands Urteil über Molière. Oppeln, 1883.
Google Scholar
Karwowski, Stanisław. Leszczyńscy herbu Wieniawa. Lwów: Pierwsza związkowa drukarnia, 1916. https://polona.pl/item/leszczynscy-herbu-wieniawa,NzI1Mzc5Mzk/4/.
Google Scholar
Nicoll, Allardyce. A History of Restoration Drama: 1660–1700. Cambridge: Cambridge University Press, 1923.
Google Scholar
Przezdziecki, Renaud. Diplomatie et protocole a la cour de Pologne. T.1. Paris : Éditions les Belles Lettres, 1934.
Google Scholar
Sippayłówna, Maria. Działalność kulturalna rodu Leszczyńskich. Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 9 (1935): 78–93.
Google Scholar
Waliszewski, Kazimierz. Archiwum spraw zagranicznych francuskie do dziejów Jana Trzeciego. Tom 1: Lata od 1674–1677. Kraków: Akademia Umiejętności, 1879. https://polona.pl/item/archiwum-spraw-zagranicznych-francuskie-do-dziejow-jana-trzeciego-t-1-lata-od-1674-1677,NjY0NDA5NDc/8/.
Google Scholar
Windakiewicz, Stanisław. Teatr polski przed powstaniem sceny narodowej. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza, 1921.
Google Scholar
Autorzy
Julian LewańskiInstytut Badań Literackich, Polska Akademia Nauk Polska
Julian Lewański (1915–2003) – historyk literatury i teatru. Najwybitniejszy badacz dramatu i teatru staropolskiego, autor fundamentalnych opracowań o scenach religijnego średniowiecza, renesansu i baroku. Wydawca gruntownie opracowanych antologii dramatu staropolskiego i polskiego dramatu religijnego. Zob. https://encyklopediateatru.pl/osoby/41570/julian-lewanski.
Statystyki
Abstract views: 79PDF downloads: 39
Licencja
Prawa autorskie (c) 1956 Julian Lewański
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Julian Lewański, Ze studiów nad Molierem w teatrze staropolskim , Pamiętnik Teatralny: Tom 5 Nr 4 (1956)
