Maski Molierowskiego Don Juana
Katarzyna Wojtysiak-Wawrzyniak
kasiawojtysiak@poczta.onet.pl(Polska)
https://orcid.org/0000-0001-5730-0395
Abstrakt
W artykule podjęto refleksję nad wybranymi literackimi, ideowymi, społecznymi i obyczajowymi kontekstami genezy Don Juana Molière’a (1665), by wskazać powiązania między charakterystycznymi dla połowy XVII wieku zjawiskami kulturowymi a sposobem ukształtowania tytułowej postaci i niektórych wątków dramatu. Autorka przypomina stawiane przez różnych badaczy hipotezy na temat literackich i kulturowych korzeni Molierowskiej wersji opowieści o Don Juanie, skupiając się szczególnie na kontekstach związanych z kulturą hiszpańską. Podkreśla również, że autorowi udało się wpisać w fabularną materię legendy uwodziciela wiele komentarzy do rzeczywistości. Pomysły zakorzenione w estetycznych poszukiwaniach oraz w aktualnych dyskusjach i sporach ideowo-światopoglądowych przyczyniły się do stworzenia bohatera, którego doświadczenie koresponduje także w wielu aspektach z doświadczeniem współczesnego czytelnika i widza.
Słowa kluczowe:
Molière, dramat francuski, «Don Juan», Lope de Vega, honorBibliografia
Adam, Antoine. Histoire de la littérature française au XVIIe siècle. T. 2. París: Editions Mondiales, 1962.
Google Scholar
Allier, Raoul. La Compagnie du Très Saint-Sacrement de l’Autel: La „cabale des dévots” 1627–1666. Paris: Armand Colin, 1902. https://archive.org/details/lacompagniedutr00alli.
Google Scholar
Aszyk, Urszula, red. „Nowa sztuka pisania komedii w dzisiejszych czasach” Lopego de Vega w czterechsetlecie wydania 1609–2009. Warszawa: Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego, 2009.
Google Scholar
Baumal, Francis. Molière et Les Dévots: La Genèse du Tartufe. Paris: Le livre mensuel, 1919. https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k9612344c.
Google Scholar
Bloch, Olivier. Molière/Philosophie. Paris: Éditions Albin Michel, 1999.
Google Scholar
Boy-Żeleński, Tadeusz. Molier. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1957.
Google Scholar
Cavaillée, Jean Pierre. „Hypocrisie et imposture dans la querelle du Tartuffe (1664–1669): La Lettre sur la comédie de l’imposteur (1667)”. Les Dossiers du Grihl, no. 3 (2022). https://doi.org/10.4000/dossiersgrihl.292.
DOI: https://doi.org/10.4000/dossiersgrihl.292
Google Scholar
Delon, Michel, dir. Le XVIII siécle: De Marivaux à Sade. Paris: Citadelles & Mazenod, 2012.
Google Scholar
Forestier, George. Molière. Paris: Gallimard, 2018.
DOI: https://doi.org/10.14375/NP.9782072827921
Google Scholar
Gendarme de Bévotte, Georges. La Légende de Don Juan: Son évolution dans la Littérature; Des origines au Romantisme. Géneve: Slatkine, 1993.
Google Scholar
Hainsworth, George. „Quelques notes pour la fortune de Lope de Vega en France (XVII siècle)”. Bulletin Hispanique 33, no. 3 (1931): 199–213. https://www.persee.fr/doc/hispa_0007-4640_1931_num_33_3_2413.
DOI: https://doi.org/10.3406/hispa.1931.2413
Google Scholar
Jurgens, Madeleine, et Elisabeth Maxfield-Miller. Cent ans de recherches sur Molière, sur sa famille et sur les comédiens de sa troupe. [Paris]: Archives nationales, 1963.
Google Scholar
Kencki, Patryk. „Nieświeska komedyja Skanarela”. Pamiętnik Teatralny 66, z. 4 (2017): 83–95.
Google Scholar
Kencki, Patryk. Staropolski Molière. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2021.
Google Scholar
Losada Goya, José Manuel. „El Dom Juan de Molière y el Don Giovanni de Mozart”. In Littérature, langages et arts: Rencontres et creation, coordination Dominique Bonnet et al., 1–5. Huelva: Servicio de Publicaciones de la Universidad de Huelva, 2007.
Google Scholar
Losada Goya, José Manuel. „Sur le caractère hispanique de Don Juan”. Revue de littérature comparée, no. 306 (2003): 197–208. https://doi.org/10.3917/rlc.306.0197.
DOI: https://doi.org/10.3917/rlc.306.0197
Google Scholar
Lytton Sells, Arthur. „Molière and La Mothe le Vayer”. The Modern Language Review, vol. 28, no. 4 (1933): 444–455. https://doi.org/10.2307/3716333.
DOI: https://doi.org/10.2307/3716333
Google Scholar
Macchia, Giovanni. Vida, aventuras y muerte de Don Juan. Traducción Mar García Lozano. Madrid: Editorial Tecnos, 1998.
Google Scholar
McKenna, Antony. Molière, dramaturge libertin. Paris: Honoré Champion, 2005.
Google Scholar
Menéndez Pidal, Ramón. De Cervantes y Lope de Vega. Buenos Aires: Espasa-Calpe, 1940.
Google Scholar
Niziołek, Renata. Cztery razy „Don Juan”: Polskie dwudziestowieczne przekłady dramatu Moliera. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 2014.
Google Scholar
Rébelliau, Alfred. „Deux ennemis de la Compagnie du Saint-Sacrement: Molière et Port-Royal”. Revue des deux mondes, no. 53 (1909): 892–923. https://www.revuedesdeuxmondes.fr/article-revue/moliere-et-port-royal/.
Google Scholar
Simon, Alfred. Molière par lui-même. Paris: Seuil, 1957.
Google Scholar
Souiller, Didier. „La Dramatugie du Dom Juan et l’esthétique espagnole du Siècle d’Or”. In La cultura del otro español en Francia, francés en España, coordination Manuel Bruña Cuevas et al., 15–32. Sevilla: Universidad de Sevilla, 2006. https://dialnet.unirioja.es/descarga/articulo/4046866.pdf.
Google Scholar
Vigié, Marc, et Muriel Vigié. L’Herbe à Nicot: Amateurs de tabac, fermiers généraux et contrebandiers sous l’Ancien Régime. Paris: Fayard, 1989.
Google Scholar
Autorzy
Katarzyna Wojtysiak-Wawrzyniakkasiawojtysiak@poczta.onet.pl
Polska
https://orcid.org/0000-0001-5730-0395
Katarzyna Wojtysiak-Wawrzyniak - doktor nauk humanistycznych, absolwentka filologii romańskiej i kulturoznawstwa Uniwersytetu Łódzkiego i rocznych podyplomowych studiów kulturoznawczych na Universidad Complutense de Madrid. Członkini Polskiej Kompanii Teatralnej. Główne zainteresowania: teatr i dramat francuski XVIII–XX wieku, teatr Złotego Wieku, teatr i dramat hiszpański i hiszpańskojęzyczny XX i XXI wieku, w szczególności teatr Federica Garcii Lorki, teatr Ernesta Caballero, antropologiczne struktury wyobrażeniowe Gilberta Duranda, historia idei, recepcja mitu, estetyka.
Statystyki
Abstract views: 274PDF downloads: 204
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Katarzyna Wojtysiak-Wawrzyniak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
