Theodor Lobe’s employment practice in Wrocław: A data-driven analysis of work migration and ensemble retention at the Stadttheater and Lobe-Theater (1867–1872)
Jorit Jens Hopp
j.hopp@campus.lmu.deLudwig-Maximilians-Universität (Niemcy)
https://orcid.org/0000-0002-3484-9120
Abstrakt
Artykuł przedstawia migrację pracowników oraz retencję zespołu Stadttheater i Lobe- Theater we Wrocławiu w latach 1867–1872. Autor stosuje metody historycznych badań sieciowych, analizy wizualnej i podstawowych statystyk, opierając się na danych z almanachów teatralnych, historycznych studiów oraz encyklopedii biograficznych. Analizuje praktyki zatrudnienia przez Theodora Lobe i rozwoju więzi instytucjonalnych w ciągu pięciu lat jego dyrekcji w Stadttheater i Lobe-Theater, a także wskaźniki retencji różnych stanowisk pracowniczych. Dowodzi, że Lobe nie polegał na sieciach rodzinnych lub osobistych, lecz rekrutował swój zespół przede wszystkim z ustalonej puli lokalnych pracowników. Pokazuje, że niemal połowa zespołu – głównie mniej znani wykonawcy – pozostawała w teatrze tylko na jeden sezon, podczas gdy członkowie chóru lub soliści o ugruntowanej pozycji byli bardziej stacjonarni. Zastrzega, że pięcioletni okres jest zbyt krótki, aby zaobserwować rozwój szerszego pola mobilności pracowników, ale dane sugerują pojawienie się pojedynczej więzi instytucjonalnej, która wzmocniła wymianę między teatrami w tym okresie.
Oświadczenie o konflikcie interesów
Słowa kluczowe:
historiografia teatralna, humanistyka cyfrowa, migracja, badania sieciowe, analiza wizualna, teatr niemieckojęzyczny, Theodor LobeBibliografia
Aprent, Patrick. “Von Kronstadt bis Reichenberg: Mobilität im Kontext des deutschsprachigen Theaters im 19. Jahrhundert.” In Das deutschsprachige Theater im Kontext europäischer Kulturgeschichte: Traditionen – Wechselbeziehungen – Perspektiven, edited by Christian Neuhuber, Gabriella-Nora Tar, and Paul S. Ulrich. Berlin: LitVerlag, 2022.
Google Scholar
Bieniasz, Łukasz. “Vorhang auf! Das Breslauer Theater um 1800 zwischen Publikumsgunst und Kritik.” In Breslau: Freizeit und Konsum, edited by Heinke M. Kalinke, Tobias Weger, and Łukasz Bieniasz. Berlin: De Gruyter, 2021.
Google Scholar
Gajek, Ludwika. Das Breslauer Schauspiel im Spiegel der Tagespresse: Das Lobetheater im ersten Jahrfünft der Weimarer Republik (1918–1923). Wiesbaden: Harrasowitz, 2008.
Google Scholar
Grzegorczyk, Bożena. Architektura i budownictwo teatralne we Wrocławiu od około 1770 roku do schyłku XIX wieku. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2000.
Google Scholar
Hägerstrand, Torsten. “Migration and Area: Survey of a Sample of Swedish Migration Fields and Hypothetical Considerations on Their Genesis.” Lund Studies in Geography, Series B, Human Geography, no. 13 (1958): 27–158.
Google Scholar
Hopp, Jorit Jens. “Agents of the State? Migration Networks of Theatre Practitioners in Galicia and Banat.” In European Theatre Migrants in the Age of Empire, edited by Berenika Szymanski-Düll and Lisa Skwirblies. London: Palgrave MacMillian, 2024.
Google Scholar
Nadkierniczna-Stasik, Aleksandra. Theaterpraxis im Spiegel der Presse: Eine Fallstudie zur Rezeption des Breslauer Theaters zwischen 1890 und 1913. Leipzig: Unversitätsverlag, 2020.
Google Scholar
Schindler, Karl. “Lobe, Theodor.” In Ostdeutsche Gedenktage: Persönlichkeiten und Ereignisse [1983]. Bonn: Kulturstiftung der Vertriebenen, 1983.
Google Scholar
Sittenfeld, Ludwig. Geschichte des Breslauer Theaters von 1841 bis 1900. Breslau, 1909. Stettenheim, Julius. Heitere Erinnerungen. Berlin, 1896.
Google Scholar
Ulrich, Paul S. “Almanache als Quelle zur Dokumentation des deutschsprachigen Theaters bis 1918.” AKMB News, no. 1 (2019): 39–43.
Google Scholar
Ulrich, Paul S. Wiener Theater (1752–1918), Dokumentation zu Topographie und Repertoire anhand von universalen Theateralmanachen und lokalen Theaterjournalen: Mit einem Überblick zu Zeitungen mit Theaterreferaten und deren Referenten. Vienna: Hollitzer Verlag, 2018.
Google Scholar
Autorzy
Jorit Jens Hoppj.hopp@campus.lmu.de
Ludwig-Maximilians-Universität Niemcy
https://orcid.org/0000-0002-3484-9120
JORIT JENS HOPP – pracownik naukowy i doktorant w projekcie ERC T-MIGRANTS. Studiował teatrologię i ekonomię na studiach licencjackich, a studia magisterskie z teatrologii ukończył dzięki stypendium Studienstiftung des deutschen Volkes na Uniwersytecie Ludwiga Maximiliana w Monachium. W międzyczasie pracował jako asystent studencki na wydziale, a także w projektach ERC Developing Theatre i T-MIGRANTS oraz jako asystent redakcyjny w recenzowanym czasopiśmie Journal of Global Theatre History. Jego zainteresowania badawcze dotyczą przede wszystkim teatru jako instytucji (globalnej), historii migracji oraz powiązań między teatrem (i teatrologią) a światem cyfrowym.
Statystyki
Abstract views: 0PDF downloads: 0
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Jorit Jens Hopp
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
