Ekologiczne (post)apokalipsy Magdy Szpecht
Zuzanna Berendt
zuzannaberendt@gmail.comUniwersytet Jagielloński (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-9708-2385
Abstrakt
Artykuł ma dwa zasadnicze cele: 1) przedstawienie i analizę reprezentacji czasu oraz doświadczenia czasu w wyreżyserowanych przez Magdę Szpecht spektaklach Wracać wciąż do domu oraz Solastalgia: Terrapia; 2) pokazanie propozycji myślenia o dramaturgii z wykorzystaniem myśli ekologicznej jako narzędzia badania relacji (szczególnie relacji czasowych) w pracach performatywnych. Spektakle Szpecht zostały umieszczone w kontekście refleksji na temat czasu w antropocenie oraz jego wpływu na teksty kultury. Analizy spektakli przeprowadzono pod kątem ich dramaturgii czasowej, dźwiękowej, wizualnej oraz performatywnej.
Słowa kluczowe:
dramaturgia, Magda Szpecht, antropocen, sztuki performatywne, ekologiaBibliografia
Albrecht, Glenn. Earth Emotions: New Words for a New World. Ithaca: Cornell University Press, 2019.
DOI: https://doi.org/10.7591/cornell/9781501715228.001.0001
Google Scholar
Buell, Lawrence. The Environmental Imagination: Thoreau, Nature Writing, and the Formation of American Culture. Cambridge: Harvard University Press, 1995.
DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv1nzfgsv
Google Scholar
Chakrabarty, Dipesh. „Klimat historii: Cztery tezy”. Tłumaczenie Magda Szcześniak. Teksty Drugie, nr 5 (2014): 168–199. https://rcin.org.pl/Content/60094/WA248_79693_P-I-2524_chakrabarty-klimat_o.pdf.
Google Scholar
Fisher, Mark. Realizm kapitalistyczny: Czy nie ma alternatywy?. Tłumaczenie Andrzej Karalus. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, 2020.
Google Scholar
Gańczarczyk, Iga, i Olga Katafiasz, red. Dramaturgia: Przewodnik. Kraków: Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego, 2021.
Google Scholar
Ghosh, Amitav. The Great Derangement: Climate Change and the Unthinkable. Chicago: The University of Chicago Press, 2016.
DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226323176.001.0001
Google Scholar
Kerkhoven, Marianne. „Looking without Pencil in the Hand”. Theaterschrift, no. 5/6 (1994). http://sarma.be/docs/2858.
Google Scholar
Le Guin, Ursula. Wracać wciąż do domu. Tłumaczenie Maciejka Mazan, Joanna Wołyńska i Barbara Kopeć. Warszawa: Prószyński, 2018.
Google Scholar
Lehmann, Hans-Thies. Teatr postdramatyczny. Tłumaczenie Dorota Sajewska i Małgorzata Sugiera. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2009.
Google Scholar
Lepecki, André. „We’re Not Ready for the Dramaturge: Some Notes for Dance Dramaturgy”. In Rethinking Dramaturgy, Errancy and Transformation, edited by Manuel Bellisco and María José Cifuentes. Madryt: Centro Párraga, 2010.
Google Scholar
Morton, Timothy. Hyperobjects: Philosophy and Ecology After the End of the World. Minneapolis: University of Minnesota Press, 2013.
Google Scholar
Pavis, Patrice. Dictionary of the Theatre: Terms, Concepts, and Analysis. Translated by Christine Shantz. Toronto: University of Toronto Press, 1998.
DOI: https://doi.org/10.3138/9781442673908
Google Scholar
Stalpaert, Christel, Kristof van Baarle, and Laura Karreman, eds. Performance and Posthumanism:
Google Scholar
Staging Prototypes of Composit Bodies. London: Palgrave Macmillan, 2021.
Google Scholar
Autorzy
Zuzanna Berendtzuzannaberendt@gmail.com
Uniwersytet Jagielloński Polska
https://orcid.org/0000-0002-9708-2385
Zuzanna Berendt - badaczka sztuk performatywnych, niezależna kuratorka, krytyczka teatralna, redaktorka miesięcznika Dialog. Jest autorką pracy doktorskiej poświęconej obecności myśli ekologicznej we współczesnym teatrze i choreografii. Otrzymała nagrodę Instytutu Teatralnego za najlepszą pracę magisterską oraz główną nagrodę w konkursie im. Andrzeja Żurowskiego na recenzje teatralne dla młodych krytyków. Współpracuje z Dwutygodnikiem i Didaskaliami.
Statystyki
Abstract views: 62PDF downloads: 22
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Zuzanna Berendt
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
