Krakowskie premiery Moliera i Racine'a w 1676 r. oraz inne nieznane fakty z teatru Sobieskich
Karolina Targosz
Instytut Historii Nauki, Polska Akademia Nauk (Polska)
Abstrakt
Artykuł poświęcony wydarzeniom teatralnym na dworze króla Jana III i królowej Marii Kazimiery Sobieskich. Autorka oparła się głównie na notatkach i doniesieniach królewskiego sekretarza Cosima Brunettiego, uzupełniając je informacjami pochodzącymi od innych osób związanych z królewskim dworem. Ustaliła, że najprawdopodobniej na przełomie kwietnia i maja 1675 wśród inscenizacji komedii francuskich w rezydencji Sobieskich w Złoczowie mogły znaleźć się również Molierowskie Szelmostwa Skapena. Komedię tę z całą pewnością pokazano 12 kwietnia 1676, w ramach uroczystości pokoronacyjnych Jana III na Wawelu, wraz z Andromachą Jeana Racine’a, w której w roli głównej wystąpiła Françoise Faidherbe, oraz z widowiskiem baletowym, w którym brały udział także dzieci pary królewskiej. Autorce artykułu udało się ponadto ustalić, że 24 czerwca 1682 w tytułowej roli w inscenizacji Kłamcy Pierre’a Corneille’a wystąpił w rezydencji Sobieskich w Jaworowie François Paulin Dalerac. Artykuł obejmuje także informacje związane z występami śpiewaka Clementiniego 30 kwietnia 1684 w Jaworowie w ramach bankietu na cześć posła hiszpańskiego Leopolda Filipa Montecuccolego oraz pokazów teatralnych przygotowanych w tej rezydencji 10 lipca 1684, kiedy w obecności posła weneckiego Angela Morosiniego oraz nuncjusza Andrei Santa Croce zaprezentowano inscenizacje francuskich komedii i baletu. Zdaniem badaczki w jaworowskim ogrodzie pokazano wówczas prezentowane już wcześniej (24 czerwca tego roku) komedie Molière’a: Szkołę żon oraz Miłość lekarzem. Autorka podkreśla, że informacja o plenerowych pokazach w Jaworowie wskazuje na funkcjonowanie w tej rezydencji teatru ogrodowego, prawdopodobnie nawiązującego do wzorów francuskich, i najwyraźniej najwcześniejszego na terenach Rzeczyposplitej.
Słowa kluczowe:
Molière, Jean Racine, teatr staropolski, teatr dworskiBibliografia
Dürr-Durski, Jan. „Stanisław Morsztyn”. Pamiętnik Literacki 42, 3/4 (1951): 766–795. .
Google Scholar
Fabiani, Bożena. Warszawski dwór Ludwiki Marii. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1976.
Google Scholar
Gawlikowska, Krystyna. „Wjazd Sobieskiego na koronację do Krakowa”. Alegoria programu politycznego na sztychu Romeyna de Hooghe”. Studia Wilanowskie 9 (1983): 5–20.
Google Scholar
Gębarowicz, Mieczysław. Szkice z historii sztuki XVII w. Toruń: TNT, 1966.
Google Scholar
Komaszyński, Michał. Maria Kazimiera d’Arquien Sobieska królowa Polski, 1641-1696. Kraków: Wydawnictwo Literackie,1984.
Google Scholar
Komaszyński, Michał. Teresa Kunegunda Sobieska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1982.
Google Scholar
Roszkowska, Wanda. „Diariusz życia teatralnego na dworze Jana III Sobieskiego. Próba rekonstrukcji”. Pamiętnik Teatralny 18, z. 4 (1969): 562–584.
Google Scholar
Roszkowska, Wanda. „Mecenat królewicza Aleksandra – teatr Armonte Calidio (1709–1714)”. Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka 35, nr 2 (1980): 313–314.
Google Scholar
Sarnecki, Kazimierz. Pamiętniki z czasów Jana Sobieskiego: Diariusz i relacje z lat 1691-1696. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1958.
Google Scholar
Sobieski, Jan. Listy do Marysieńki. Opracowanie Leszek Kukulski. Warszawa: Czytelnik, 1970.
Google Scholar
Targosz, Karolina. Cosimo Brunetti – voyageur érudit, secrétaire du, roi Jean III Sobieski. Organon 14 (1978): 119–127.
Google Scholar
Targosz, Karolina. „Filippo Juvarra al servizio dei Sobieski”. W: Vita Teatrale in Italia e Polonia fra Seicento e Settecento, red. Michał Bristiger, Jerzy Kowalczyk i Jacek Lipiński. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984.
Google Scholar
Targosz, Karolina. Jan III Sobieski mecenasem nauk i uczonych. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991.
Google Scholar
Targosz, Karolina. „Polsko-francuskie powiązania teatralne w XVII w.”. Pamiętnik Teatralny 20, z. 1 (1971): 43–49.
Google Scholar
Autorzy
Karolina TargoszInstytut Historii Nauki, Polska Akademia Nauk Polska
Statystyki
Abstract views: 62PDF downloads: 51
Licencja
Prawa autorskie (c) 1990 Karolina Targosz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
