Teatr żydowski w świetle «Izraelity» w latach 1883–1905
Mirosława Bułat
Uniwersytet Jagielloński (Polska)
Abstrakt
W artykule omówione zostały wszystkie artykuły i wzmianki o teatrze żydowskim, które ukazywały się w polskojęzycznym czasopiśmie żydowskim „Izraelita” po zakazie wystawiania spektakli w jidysz. Autorka dzieli materiał tematycznie, pisze o konsekwencjach zakazu wystawiania spektakli w języku jidysz wydanym w 1883 roku, o roli języka jidysz w społeczności żydowskiej, o dyskusjach nad racją bytu teatru w tym języku i o propozycjach zastąpienia go różnymi formami działalności edukacyjnej. Omawia występy zespołów teatralnych jidysz według ich lokalizacji: w Warszawie, Lublinie, Łodzi oraz w podróżach poza granicami Polski. Na koniec przedstawia bardziej ogólne, biograficzne lub analityczne artykuły publikowane w „Izraelicie”. Analiza przeprowadzona w artykule potwierdza, że materiały publikowane w „Izraelicie” poszerzają naszą wiedzę o teatrze jidysz w latach1883–1905, a także o przeważnie przyjaznych relacjach między ówczesnymi wędrownymi teatrami żydowskimi i polskimi.
Słowa kluczowe:
prasa żydowska, żargon , tygodnik Izraelita, Abraham Goldfaden , Jakub Adler, teatr żydowski w PolsceBibliografia
Gorin, Bernard. Di geszichte fun jidiszn teater. Vol. 1–2. New York, 1918–1923.
Google Scholar
Kruk, Stefan. „Lubelskie występy żydowskiego teatru narodowego z Odessy”. Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego w Polsce, nr 1 (1978): 69–81.
Google Scholar
Penkalla, Adam. „Żydowska ludność wiejska województwa krakowskiego w świetle spisu z 1819 roku”. Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego w Polsce, nr 105 (1978): 83–92, https://cbj.jhi.pl/documents/778588/85/.
Google Scholar
Kaszyński, Stanisław, red. Teatr przy ul. Cegielnianej: Szkice z dziejów sceny łódzkiej 1844–1978. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1980.
Google Scholar
Ojslender, Nachum. Jidiszer teater 1887–1917. Moskwa, 1940.
Google Scholar
Ostaszewski-Barański, Kazimierz. Lwów w cyfrach. W: Miasto Lwów w okresie samorządu 1870–1895, 558–667. Lwów, 1896. https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/15710/edition/15090.
Google Scholar
Turkow-Grudberg, Izaak. Warsze dos wigele fun jidiszn teater. Warszawa: Yidish bukh, 1956.
Google Scholar
Zilbercwaig, Zalmen. Leksikon fun jidiszn teater. Vol. 1. New York, 1931. Vol. 2. Warszawa, 1934. Vol. 3 and 4. New York, 1959. Vol. 5 and 6. Mexico City, 1967–1969.
Google Scholar
Autorzy
Mirosława BułatUniwersytet Jagielloński Polska
Mirosława Bułat jest historyczką teatru polskiego i żydowskiego, tłumaczką. Przez wiele lat wykładała na Uniwersytecie Jagiellońskim wybrane zagadnienia z historii teatru żydowskiego na ziemiach polskich, prowadziła lektorat jidysz, a także translatorium. Jest autorką książki Krakowski Teatr Żydowski (Krokewer Jidisz Teater) – między „szundem” a sztuką (2006) oraz licznych artykułów naukowych i haseł encyklopedycznych (także w języku angielskim i niemieckim) na temat historii teatru żydowskiego oraz polsko-żydowskich/ żydowsko-polskich kontaktów międzykulturowych. W jej tłumaczeniu i opracowaniu naukowym ukazały się (po raz pierwszy w formie książkowej) wspomnienia Estery Racheli Kamińskiej Derner un blumen (pod polskim tytułem Boso przez ciernie i kwiaty, 2020) – w serii „Kanon literatury wspomnieniowej Żydów polskich”.
Statystyki
Abstract views: 95PDF downloads: 129
Licencja
Prawa autorskie (c) 1992 Mirosława Bułat
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
