Kolczyki Madame de…
Abstrakt
Tym, co zafascynowało Maxa Ophülsa w krótkiej powieści Louise de Vilmorin Madame de…, była nie jej fabuła, lecz konstrukcja: zawsze ta sama oś, wokół której obraca się akcja–para kolczyków. Autorka próbuje pokazać, w jaki sposób Ophüls uruchamia tę oś w filmie. Szczegółowy rozbiór fabuły podkreśla role kolczyków jako podstawowego elementu strukturującego film i ukazuje jego związek z wiodącym motywem kłamstwa. Kolczyki funkcjonują na trzech poziomach: przedmiotowym, fabularnym i mentalnym. Opowieść jest doskonale fikcyjna, sztuczna, skonstruowana, a Ophüls zdaje się intendować ku jakiejś umownej rzeczywistości kina, która poza nim nie istnieje. Reżyser bawi się konwencjami melodramatu, ale go nie przeżywa; podobnie bawi się kamerą, nie celebrując tego, co czyni za jej pomocą. Osiąga w ten sposób efekt niepowtarzalnego, rokokowego wdzięku, którego później nikt nie umiał naśladować.
Słowa kluczowe:
Max Ophüls, Louise de Vilmorin, kolczykiBibliografia
Armes Roy, French Cinema Since 1946, t. 1, A. Zwemmer Limited, London 1966, s. 55-56.
Google Scholar
Beylie Claude, Max Ophuls, Editions Seghers, Paris 1963, 119-120.
Google Scholar
Ebert Roger, The Earrings of Madame de… http://rogerebert.suntimes.com/apps/pbcs.dll/article?AID=/20011111/REVIEWS08/111110301/1023 (dostęp: 17.06.2011).
Google Scholar
Girard René, Pragnienie „trójkątne”, w: Antologia współczesnej krytyki literackiej we Francji, oprac. W. Karpiński, Czytelnik, Warszawa 1974, s. 347.
Google Scholar
Grost Michael E., The Films of Max Ophuls, http://mikegrost.com/ophuls.htm (dostęp: 17.06.2011).
Google Scholar
http://catchingtheclassics.blogspot.com/2007_05_01_archive.html (dostęp: 17.06.2011).
Google Scholar
Norwich John Julius, Afterwards, w: Madame de, tłum. D. Cooper, Pushkin Press, London 1999.
Google Scholar
Salt Barry, Styl i technologia filmu: Historia i analiza, t. 3. tłum. A. Helman, PWSFTViT, Łódź 2003, 236-247.
Google Scholar
Sarris Andrew, The American Cinema, Dutton, New York 1968.
Google Scholar
Silbergeld Jerome, Dzieci melodramatu, cz. 2, tłum. T. Rutkowska, „Kwartalnik Filmowy” 2005, nr 52, s. 239-242.
Google Scholar
Stewart Henry, The Earings of Madame de…, http://cinepinion.bravehost.com/earrings.html (dostęp: 17.06.2011).
Google Scholar
Vilmorin Louise de, Madame de, tłum. D. Cooper, Pushkin Press, London 1999, 20, 23, 34, 68.
Google Scholar
Autorzy
Alicja Helmankwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Jagielloński Polska
Historyk i teoretyk filmu, profesor Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, emerytowany profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prowadzi badania w zakresie teorii filmu, komparatystyki. W dorobku naukowym ma ponad 20 książek autorskich, m.in.: O dziele filmowym (1970, 1981), Film faktów i film fikcji (1977), Przedmiot i metody filmoznawstwa (1985), Słownik pojęć filmowych (1991-1998), Historia semiotyki filmu, t. 1-2 (1992-1993), Twórcza zdrada. Filmowe adaptacje literatury (1998), Urok zmierzchu. Filmy Luchina Viscontiego (2002), Ten smutek hiszpański. Konteksty twórczości filmowej Carlosa Saury (2005), Odcienie czerwieni. Twórczość Filmowa Zhanga Yimou (2010).
Statystyki
Abstract views: 56PDF downloads: 12
Licencja
Prawa autorskie (c) 2011 Alicja Helman
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Alicja Helman, „Niebezpieczne związki” − podróż w czasie i przestrzeni , Kwartalnik Filmowy: Nr 80 (2012): Film na styku kultur
- Alicja Helman, Teoria opowiadania Ricka Altmana , Kwartalnik Filmowy: Nr 71-72 (2010): Narracja w filmie
- Alicja Helman, Kultura zdeformowanych sensów , Kwartalnik Filmowy: Nr 89-90 (2015): Redefinicje klasyki
- Alicja Helman, À propos realizmu , Kwartalnik Filmowy: Nr 75-76 (2011): Oblicza rzeczywistości
- Alicja Helman, Spojrzenie dziecka metaforą kina , Kwartalnik Filmowy: Nr 81 (2013): Dziecko i film
- Alicja Helman, Młodość i magia kina , Kwartalnik Filmowy: Nr 71-72 (2010): Narracja w filmie
- Alicja Helman, Mizoguchi w kręgu melodramatycznej wyobraźni , Kwartalnik Filmowy: Nr 81 (2013): Dziecko i film
- Alicja Helman, Tajemnice i pułapki chińskiego domu , Kwartalnik Filmowy: Nr 79 (2012): Wnętrza. O filmowej przestrzeni zamkniętej
- Alicja Helman, Pokoleniowy dystans , Kwartalnik Filmowy: Nr 73 (2011): Kino to ja. Autobiografie filmowe
- Alicja Helman, Historia, legenda, fantazja. Filmowe portrety Pierwszego Cesarza , Kwartalnik Filmowy: Nr 69 (2010): Historia w filmie
