@article{Muras_2022, title={Koncerty na fortepian Aleksandra Zarzyckiego. Nowe fakty w świetle źródeł}, volume={67}, url={https://czasopisma.ispan.pl/index.php/m/article/view/1540}, DOI={10.36744/m.1540}, abstractNote={<p>W literaturze poświęconej polskiej muzyce II poł. XIX w. Aleksander Zarzycki znany jest jako twórca jednego koncertu fortepianowego. Informacje te powielane są w zarówno w słownikach (S. Dybowski, J. Skrabowski), encyklopediach (B. Chmara-Żaczkiewicz), książkach (I. Poniatowska) jak i artykułach (F. Kęcki, K. Popielska). Według nich wynika, że <em>Koncert fortepianowy </em>op. 17 miał premierę w 1860 r. w Paryżu, a dwadzieścia lat później funkcjonował w zmienionej wersji. Powyższym danym przeczą źródła w postaci relacji prasowych z występów Zarzyckiego, jakie odbywały się w latach sześćdziesiątych XIX wieku. Na podstawie przeglądu gazet polskich i zagranicznych udało się ustalić, że dzieło prezentowane w 1860 r. w ośrodku paryskim, to <em>de facto</em> nieopusowany <em>I Koncert fortepianowy</em> autora. Utwór ten napisany był w tonacji <em>e-moll</em> i składał się z trzech części – <em>Allegro energico</em>, <em>Adagio</em>, <em>Presto vivace</em>. Zdaniem recenzentów charakteryzowały go wpływy chopinowskie i mendelssohnowskie, zaś partia fortepianu, o wyraźnie wirtuozowskim charakterze, pełniła nadrzędną rolę wobec orkiestry. Na ten moment nie dysponujemy jego zapisem nutowym, nie wiadomo nawet czy utwór przetrwał w jakiejkolwiek formie. Z kolei informacje prasowe z lat osiemdziesiątych XIX stulecia dostarczają dowodów na to, że <em>Koncert fortepianowy As-dur</em> op. 17 jest drugim dziełem twórcy w tym gatunku. Świadczą o tym nie tylko inna tonacja, ale również liczba oraz tempa części (I – <em>Andante</em>, II – <em>Allegro</em>), czy znacznie bardziej spójna relacja partii fortepianu z orkiestrą. Dodatkowo fakt ten potwierdza Juliusz Stattler oraz Jan Kleczyński – recenzenci, którzy bezpośrednio wskazują, iż dzieło prezentowane w 1880 r. w Warszawie jest drugim, nowym koncertem fortepianowym twórcy. Na ten sam rok należy również datować jego wydanie przez wydawnictwo Ed. Bote & G. Bock.</p>}, number={4}, journal={Muzyka}, author={Muras, Wioleta}, year={2022}, month={grudz.}, pages={137–147} }